Nieuws

De netwerkbijeenkomst werd weer goed bezocht. In combinatie met de interessante sprekers leverde dat een inspirerende bijeenkomst op. Tijdens de bijeenkomst waren er inhoudelijke presentaties over een klusflat in Amsterdam Nieuw-West, het zelfbouwbeleid van de provincie en een toelichting op nieuwe locaties in Zaanstad.

Klussen in de Klarenstraat

Lisette Langerwerf, gebiedsontwikkelaar van woningcorporatie de Alliantie deed de aftrap met een presentatie van CPO-project in de Klarenstraat in Amsterdam Nieuw-West. Een groep enthousiaste zelfbouwers heeft een jaren ’50 flat opnieuw ingedeeld en eigen appartementen gekocht en verbouwd. Het project is gerealiseerd in een periode van 2 jaar. De, inmiddels hechte, groep bewoners heeft gezorgd voor een sterk verbeterd gebouw en woonomgeving. De buurt met overwegend sociale huurwoningen heeft daardoor een impuls gekregen.

Leerpunten en financiën
Een leerpunt van de Alliantie was: meer loslaten. De groep is nog te lang aan de hand genomen en had achteraf al eerder zelf verantwoordelijk gemaakt kunnen worden. Ook voor de gemeentelijke organisatie was het een leerproces. Nier iedereen was ingericht op zelfbouw, dit gold met name voor het grondbedrijf. Het proces met welstand verliep wel soepel, er was één ambtenaar die alle omgevingsvergunningen toetste. De Alliantie heeft geen winst of verlies gemaakt op het project. Voor de gemeente Amsterdam pakte het project gunstig uit door de maatschappelijke meerwaarde van het project, fikse grondopbrengsten en een hogere WOZ-waarde van de woningen. Kopers vonden het lastig om de financiering rond te krijgen. De Alliantie heeft geld geleend aan de kopers, om ze te ondersteunen met de financiering. Uiteindelijk is de stap voor de bewoners een goede investering geweest op basis van de huidige woningprijzen.

Effect Herzieningswet
Onder de nieuwe Woningwet is de toegepaste constructie helaas niet meer mogelijk voor woningcorporaties. Het voorfinancieren is nu niet meer toegestaan en de corporatie mag zich niet bemoeien met opdrachtgeverschap en bouw. Er liggen nog wel mogelijkheden voor maatschappelijk vastgoed dat herbestemd kan worden.  

Conclusie
Het was een mooi project met tevreden en betrokken buurtbewoners. Meer informatie is te vinden op de website www.watwerktindewijk.nl onder www.watwerktindewijk.nl/index.cfm/interventie/details?id=635.

Zelfbouw in Noord-Holland

Ditte Valk, beleidsadviseur ruimtelijke inrichting bij de Provincie Noord-Holland presenteerde het zelfbouw beleid van de Provincie. Het Rijk keerde in 2008 € 8 miljoen uit aan de Provincies om CPO-projecten te stimuleren. Er is een Provinciale Woonvisie opgesteld, zelfbouw sluit goed aan bij de speerpunten in deze visie.

Provincie als kennismakelaar, aanjager
De Provincie organiseert bijeenkomsten, werkbezoeken en heeft een projectsite over zelfbouw gemaakt http://www.noord-holland.nl/web/Projecten/Zelfbouw-NoordHolland.htm. De Provincie werkt samen met het Expertteam Eigenbouw van het Rijk dat gemeentes kan ondersteunen en stuurt op het beschikbaar stellen van passende zelfbouw locaties.

Subsidies

CPO stichtingen/verenigingen kunnen een subsidie van maximaal € 11.000,- en/of een renteloze lening aanvragen bij de Provincie. Zij moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden. In 2016 heeft de Provincie nog middelen, wat er daarna gebeurt is nog niet duidelijk. Vanaf 2012 heeft de Provincie subsidie verstrekt aan ongeveer 53 CPO-projecten.

Ditte verwijst naar een aantal interessante websites, zoals:

• een filmpje van zelfbouwers https://www.youtube.com/watch?v=3KUBcO9omiE&feature=youtu.be
• en een aantal mooie zelfbouwprojecten, zoals de duurzame woonwijk Schoonschip in Amsterdam Noord, http://www.schoonschipamsterdam.org/
• een website over kluswoningen in Amsterdam http://www.klushuisamsterdam.nl/

Zelfdoen in Zaanstad

De laatste presentatie van de middag is van Ilja de Vries, procesmanager Zelfbouw bij gemeente Zaanstad. Ook in Zaanstad is er een groeiende belangstelling voor zelfbouw, veel nieuwe geïnteresseerden hebben zich aangemeld op de Zaanse Nieuwbouwdag van 9 april jl.

Projecten Zaanstad
Het eerste eiland van De Zaanse Eilanden in Zaandam is nu volledig bezet. Andere projecten die binnenkort op de markt komen zijn: Zuidervaart in Krommenie, de Bannehof in Zaandijk, Poelenburg-Oost in Zaandam, De Hemmes in Zaandam, en Provily in Krommenie.

Website
Er is een filmpje gemaakt over het hele traject van zelfbouw voor aanstaande bewoners. Het filmpje is te vinden op onze pagina Hulp voor Zelfbouwers.

Hoe werkt Zaanstad aan wonen in de stad

Gedeputeerde Joke Geldhof (provincie Noord-Holland) bracht op vrijdag 25 maart een werkbezoek aan een aantal woningbouwlocaties in Zaanstad. Samen met wethouders Jeroen Olthof en Dennis Straat spraken ze met projectleiders, bewoners, een corporatie-directeur en andere betrokkenen.

Gedeputeerde Joke Geldhof: “Door dit werkbezoek heb ik een goed beeld gekregen van de kansen en dilemma’s die spelen bij het ontwikkelen van binnenstedelijke woningbouwlocaties in Zaanstad. Voor de provincie is het waardevol dit soort vraagstukken in de praktijk te zien en bespreken.”

Grenen palen
Na de ontvangst in Buurthuis de Kolk bezochten de bestuurders een woning in de Molenstraat, waar de ‘grenen palen problematiek’ (houtrot) speelt. In Zaanstad moet de fundering van zo’n 8.100 vooroorlogse particulieren woningen worden hersteld. Wethouder Olthof lichtte ter plekke toe wat er allemaal bij komt kijken wanneer zo’n woning wordt aangepakt, en wat dat betekent voor de bewoner. Ook werd gesproken over maatregelen voor energiebesparing bij woningen.

Zelfbouw
Daarna wandelde het gezelschap naar de Schoolmeesterstraat in de Rosmolenbuurt. Corporatie Parteon heeft samen met partnerorganisaties het initiatief genomen voor zelfbouw in deze buurt. Het gaat om twee kleinschalige zelfbouwprojecten van in totaal acht energiezuinige en betaalbare koopwoningen, die allemaal zijn verkocht en binnenkort worden gebouwd. Joke Geldhof sprak er met twee toekomstige bewoners. Beide zelfbouwcollectieven kregen voor hun initiatief een subsidie van de provincie. Wethouder Olthof:  “De gemeente Zaanstad wil toekomstige zelfbouwers meer ruimte geven om hun woondroom waar te maken. Zelfbouw geeft mensen veel keuzevrijheid en zorgt ook voor een gevarieerder straatbeeld. Wij streven ernaar om tenminste 10% van de nieuwbouw te realiseren via zelfbouw. Binnen Zaanstad zijn verschillende locaties aangewezen waaronder kleine zoals de Rosmolenbuurt en grote zoals de Zaanse Eilanden. En er zullen meerdere volgen”. De gemeente liet een gloednieuw filmpje zien over hoe zelfbouw in Zaanstad precies werkt. Dit wordt uitgelegd aan de hand van 10 stappen, bekijk het filmpje hier.

Kan Palen en Zaandijkerkerk
Daarna ging het gezelschap per bus naar het Kan Palen-terrein aan Oostzijde aan de Zaan, in de buurt van station Zaandam-Kogerveld. Samen met de eigenaar onderzoekt de gemeente de mogelijkheden voor herontwikkeling van dit (te saneren) terrein. Tenslotte werd de locatie Zaandijkerkerk en omgeving bezocht om te zien welke vorderingen daar zijn gemaakt met de restauratie en de woningbouw.  

Meer informatie over zelfbouw in Noord-Holland op www.noord-holland.nl/zelfbouw.

Wonen in een huis dat helemaal naar eigen wens is ontworpen. In Zaanstad is het mogelijk. De gemeente biedt diverse zelfbouwkavels aan, bekijk ze hier. Bij zelfbouw ben jij de opdrachtgever en heb je alle vrijheid om, binnen gestelde randvoorwaarden, jouw eigen woning te realiseren. Je bepaalt zelf de grootte van de woning, hoe de voorgevel eruitziet, waar de keuken komt. Zelfbouw is leuk en uitdagend, maar het vergt wel de nodige tijd.

Lijkt zelfbouw je wat? Dan leggen we je graag uit hoe het werkt aan de hand van 10 stappen.

Op zaterdag 9 april wordt voor de achtste keer de Zaanse Nieuwbouwdag georganiseerd. Dit keer in restaurant de Koekfabriek in Zaandam. Op deze informatiemarkt vind je alle geplande en in verkoop zijnde nieuwbouwprojecten in de Zaanstreek. Ook de gemeente Zaanstad is vertegenwoordigd om verschillende zelfbouwlocaties in het Zaanse onder de aandacht te brengen waaronder grote locaties zoals De Zaanse Eilanden en Poelenburg. Maar ook de wat kleinere locaties zoals Zuidervaart en Provily in Krommenie. Van 11.00 tot 14.00 uur staat het projectteam van Zelfdoen in Zaanstad klaar om vragen te beantwoorden en je alles te vertellen over de mogelijkheden. De Rabobank is aanwezig voor al je vragen met betrekking tot financiering. 

Adres: Westzijde 188 in Zaandam

Vanuit het rijk, provincie en de gemeenten staan energiebesparing en kwaliteitsverbetering in de bestaande bouw hoog op de agenda. Zo ook in Zaanstad, waar ruim de helft van de woningen voor 1975 is gebouwd, maar waar  ook veel nieuwbouwwoningen worden gerealiseerd. Op het gebied van duurzaamheid zijn er twee trends:

• In technisch opzicht zien we veel nieuwe ontwikkelingen.  Zonnepanelen die efficiënter worden, bouwmaterialen die beter isoleren en installaties die warmte terug kunnen winnen zijn daar voorbeelden van.
• De belangstelling bij consumenten wordt steeds groter. Soms vanuit betrokkenheid bij een duurzame toekomst, maar ook omdat duurzaamheid een slimme investering kan zijn om op termijn lage tot geen energiekosten meer te hebben.

De rijksoverheid speelt daarop in. De Nederlandse bouwregelgeving wordt de komende jaren verder aangescherpt. In 2020 is energie neutrale woningbouw de norm. ‘Energieneutraal’ betekent dat er binnen een woning net zo veel energie wordt opgewekt als er in de woning wordt gebruikt. Zaanstad wil niet tot 2020 wachten en jaagt de markt aan om nu al energie neutrale woningen  te realiseren.

                                                            Raoul Santibanez en Roy Langedijk van het DuurzaamBouwloket

Inspirerende voorbeelden

In Zaanstad zijn de eerste inspirerende initiatieven al gestart. Zo worden aan de achterkant van treinstation Zaandam nieuwbouwwoningen neergezet die nú al energieneutraal zijn. Ze staan inmiddels bekend als ‘0 op de meter nieuwbouwwoningen’ en de belangstelling voor deze woningen is enorm groot. De woningen zijn wat duurder dan traditionele nieuwbouwwoningen, maar als je optelt hoeveel deze kopers besparen op hun energierekening in de komende 10 jaar, dan zie je als snel dat zij uiteindelijk ‘spekkopers’ zijn.  
 

Duurzaam zelfbouwen 

Ook – of juist – voor zelfbouwers is het van belang om vanaf het begin na te denken over duurzame maatregelen. Alles wat je vanaf het begin aan meeneemt in het ontwerp van je woning, is  goedkoper dan wanneer het later wordt geplaatst.. De extra investeringen in duurzaamheid verdienen zich terug in een zeer laag (of zelfs netto geen) energieverbruik, een hoog wooncomfort, hoogwaardige kwaliteit en een gezond binnenklimaat.

Duurzaam Bouwloket  staat Duurzame Zelfbouwers bij

Omdat zelfbouwers al veel keuzes moeten maken, is de gemeente bij het zelfbouwproject De Zaanse Eilanden een proefproject gestart om zelfbouwers vroegtijdig te adviseren over duurzame investeringen in hun woning. Het Duurzaam Bouwloket heeft potentiële kopers en toekomstige bewoners van de Zaanse Eilanden tijdens twee presentaties laten zien hoe zij duurzame investeringen kunnen doen en wat dit op kan leveren. Om geïnteresseerde zelfbouwers een eindje op weg te helpen, biedt de gemeente hen een uitgebreid adviesgesprek  met het Duurzaam Bouwloket aan. De ervaring leert dat de zelfbouwers na zo’n gesprek  goed weten wat ze willen en zich kunnen gaan oriënteren op bouwer(s) en installateur(s) die dit kunnen leveren. Bewoners die een kavel kopen op de Zaanse Eilanden kunnen een eerste energie consult vanuit de gemeente ontvangen, een aantal belangstellenden heeft hier al gebruik van gemaakt Vooralsnog kunnen er in het kader van dit pilotproject vijf adviesgesprekken worden gegeven. Interesse? Neem dan contact op met het Duurzaam Bouwloket via www.duurzaambouwloket.nl  of info@duurzaambouwloket.nl. De ervaringen met De Zaanse Eilanden gebruikt de gemeente weer bij andere (zelfbouw)projecten.

Het aantal zelfbouwlocaties groeit in de Zaanstreek, zo ook in het groene dorp Krommenie. Op een gunstige locatie, langs de Nauernasche vaart, wordt het project Zuidervaart gerealiseerd. Hier stelt de gemeente Zaanstad zes zelfbouw kavels beschikbaar. Meer over dit project lees je hier op onze website.

Het kavelpaspoort voor de Zuidervaart is deels gerealiseerd. Geïnteresseerden mogen meedenken en samen met de gemeente het kavelpaspoort verder aan te scherpen. Like onze facebook en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Zelfbouwmogelijkheden op de Zaanse Zelf- en Nieuwbouwdag

Zaterdag van 14.30 tot 16.30 uur op zaterdag 25 april vindt in het Zaantheater in Zaandam de Zaanse Zelf- en Nieuwdag plaats. Een mooie gelegenheid om zowel ‘gewone’ nieuwbouwprojecten te bekijken als te verkennen wat zelfbouw je te bieden heeft. Zo kun je alles te weten komen over het zelfbouwproject De Zaanse Eilanden dat inmiddels volop in verkoop is. Verder kun je in gesprek met een zelfbouwer uit Zaanstad die je precies kan vertellen wat de charmes zijn van zelfbouw, maar geeft ze ook tips waar je als zelfbouwer op moet letten. Ook aanwezig is Ilja de Vries, procesmanager van Zelfdoen in Zaanstad om met je in gesprek te gaan over jouw vragen en wensen over zelfbouw in de meest brede zin van het woord! En je vragen over toekomstige ontwikkelingen zoals zelfbouw op het Bannehof en in Poelenburg
Het adres van het Zaantheater is Nicolaasstraat 3, 1506 BB Zaandam.

Véél meer informatie te vinden op de website

Mensen die de afgelopen dagen www.zelfdoeninzaanstad.nl bezochten hebben het al gezien: de site is sterk uitgebreid. Zo is er veel meer informatie over projecten in Zaanstad te vinden, zowel van de gemeente als van andere partijen. Van individuele zelfbouw tot interessante collectieve zelfbouwprojecten in onder meer de Rosmolenbuurt. Verder vind je er informatie over adviseurs die je verder kunnen helpen en een handig overzicht van collectieve zelfbouwprojecten. Ook kun je er nu zelf een collectief aanmelden. Nieuwsgierig? Neem dan gauw een kijkje op www.zelfdoeninzaanstad.nl!

Zelfbouwer Eveline: ‘nog elke dag gelukkig in ons zelfontworpen huis’

Wie kan je als potentiële zelfbouwer nu het beste adviseren over de lusten en lasten van een zelfbouwhuis? Dat is natuurlijk iemand die dat hele proces zelf al een keer heeft gedaan! Eveline uit Saendelft is zo iemand. Samen met haar man Tibo hebben ze hun huis naar eigen inzicht laten ontwerpen en bouwen. Drie jaar later is ze nog altijd heel gelukkig in dat fraaie huis, en is ze de nodige ervaringen rijker die ze graag deelt met andere zelfbouwers. Het hele interview met Eveline en de bijbehorende tips vind onder het kopje 'Ervaringen van Zelfbouwers'!

Succesvolle start collectieve zelfbouw in de Rosmolenwijk!

Ook in Zaanstad is de interesse groot naar betaalbare zelfbouw. Parteon startte kort geleden twee CPO-groepen in de Rosmolenbuurt in Zaandam. Voor € 145.000,- kunnen leden van een groep in de Jan Bouwmeesterstraat en een groep in de Schoolmeesterstraat hun eigen huis laten bouwen. Parteon zorgt voor professionele begeleiding bij het ontwerpen en bouwen van de woningen. In korte tijd zijn alle acht woningen verkocht en is er ook al een reservelijst aangelegd. Via Zelfdoen in Zaanstad blijf je op de hoogte van volgende initiatieven die in de
Zaanstreek worden gestart. Meer informatie is te vinden op: http://iedereenkanbouwen.nl/locaties/rosmolenwijk-zaandam/

Zelfbouw maakt de afgelopen jaren een gestage opgang. Steeds meer gemeenten verkopen kavels aan particulieren of groepen die hun eigen huis (laten) bouwen. De keuze voor zelfbouw was in het begin vaak ingegeven door de crisis die de woningbouw de afgelopen jaren in haar greep had. Ontwikkelaars trokken zich terug, projecten vielen stil: laat de zelfbouwers het dan maar doen. De vraag rijst nu of zelfbouw kan doorgroeien naar een volwaardig alternatief voor andere ontwikkelingsvormen. En: hoe kunnen gemeenten zelfbouwers beter faciliteren?

Op veel plekken is er animo voor zelfbouw. Op de jaarlijkse zelfbouwmarkt in Amsterdam stonden potentiële kopers onlangs dagen vooraf in de rij voor de kavel van hun dromen. Ook op andere plaatsen vinden kavels gretig aftrek. In Leusden en Zaanstad komt zelfbouw goed van de grond. Woerden was al lang voor de crisis van mening dat vrije kavels een goede toevoeging zijn op de woningmarkt; hier verkoopt men al ruim 10 jaar met succes kavels aan particulieren en collectieven. Almere heeft een bijzondere reputatie op dit gebied, maar ook een stad als Enschede heeft een rijke traditie waar het gaat om eigen huizen bouwen. Daar kunnen andere gemeenten veel van leren. Zitten we met zelfbouw op de goede weg? En is het proces wel optimaal ingericht voor de klant? Of wordt er nog te veel gedacht vanuit de aanbieder van de grond? Tijdens een inspirerende brainstorm van vertegenwoordigers van enkele voorbeeldgemeenten en twee adviesbureaus stelden wij vast dat er geen enkele reden is om tevreden achterover te leunen. Professionele partijen moeten méér doen om de zelfbouwer te faciliteren en daarmee de aantrekkelijkheid van zelfbouw te vergroten. Negen tips om de zelfbouwer gelukkiger te maken.

Praat met me
Het helpt als er interactie ontstaat tussen de zelfbouwers en de betrokken ambtenaren. Luister naar elkaar, zodat je het proces kunt optimaliseren. Interactie levert ook begrip op voor elkaars belangen en wensen. Een vast aanspreekpunt (met naam en telefoonnummer) die de zelfbouwer kan bellen voor raad en advies. Daarvan wordt hij gelukkig.

Inspireer me
Zorg voor inspirerende voorbeelden. Natuurlijk zijn er mensen die hun hand niet omdraaien voor het ontwerpen en bouwen van een eigen huis. Toch denkt het merendeel van de woningzoekenden daar anders over. Met goede hulp en een soepel proces, is het bouwen van een eigen huis ook voor hen weggelegd. Inspirerende voorbeelden – al dan niet gemaakt door architecten uit de regio – kunnen zelfbouwers in de dop over de streep trekken. Laat zien wat er allemaal kan, prikkel ze en daag ze uit.

Wees eerlijk tegen me
De timing van het proces is belangrijk. Belangrijke randvoorwaarden (zoals een onherroepelijk bestemmingplan) moeten vastliggen voordat de kavels te koop worden aangeboden. Dat wil overigens niet zeggen dat je als gemeente niet eerder met potentiële kopers in gesprek kunt gaan als er een reële inschatting is dat het bestemmingplan geen slepende procedure gaat worden. Denk na over je timing. Piek niet te vroeg. Mensen blijven maar een beperkte tijd geïnteresseerd.

Vraag me wat ik wil
Gemeenten moeten de vraag van de klant centraal stellen. Dat is gemakkelijk gezegd en wie wil dat nu niet? Hoe dan? Door niet vooraf gebieden op detailniveau te verkavelen bijvoorbeeld. Door te werken met globale bestemmingsplannen. En vooraf door kopers zelf hun plek, kavel of gebied te laten kiezen.

Bescherm me (vooral tegen mijn buurman)
Op bijna alle locaties zijn regels nodig om de zelfbouwers te beschermen. Om ervoor te zorgen dat de buurman niet uit de bocht vliegt met een vreselijk ontwerp. Zelfbouwers vinden enige regels fijn. Onze stelling is: leg alleen vast wat echt nodig is. Een dun kavelpaspoort zou het streven moeten zijn. Een terugliggende dakgoot van 40 centimeter. Een erker die in een hoek van 45-65 graden ten opzichte van de gevel mag staan. Zijn dit soort details essentieel voor het gewenste beeld? Zo niet, omschrijf ze dan ook niet. Leg vooral de beeldkwaliteit van het totale gebied vast en geef de individuele zelfbouwer binnen die beeldkwaliteit veel vrijheid. Het ligt aan de kwaliteit van de locatie, hoeveel je vast moet leggen in dat beeldkwaliteitplan. Een unieke locatie (binnenstedelijk of juist nabij bijzondere natuurgebieden) moet je beter beschermen. En als je toch kiest voor complete vrijheid (omdat het je USP is voor die locatie) doe dat dan het hele proces lang. Wissel niet gedurende de rit met de regels.

Vertel me wat het kost
Een gelukkige zelfbouwer weet waar hij aan toe is. Hij weet wat de grond kost per vierkante meter. Hij weet dat vanaf het begin. Kan ik het betalen? Dit is en blijft een van de belangrijkste vragen van huizenkopers. En ook van zelfbouwers. Zorg dat je dit als gemeente scherp hebt voordat je naar buiten gaat. Leer van Enschede, waar je als zelfbouwer subsidie krijgt voor een goede kostencalculatie van je woondroom.

Vertel me hoe het werkt
Een eigen huis bouwen, klinkt veel mensen ingewikkeld in de oren. Dat is het ook. En het is ook leuk, inspirerend en levert vaak een prachtig resultaat op. Als de zelfbouwer weet waar hij aan toe is, wordt hij gelukkiger. Zorg als gemeente voor een helder proces. Zet vooraf de stappen uit, communiceer de stappen goed en hou je eraan. Zelfbouwers intensief begeleiden levert gemeenten meer op dan het kost.

Zorg dat ik blijf streven naar een top-ontwerp
Zelfbouw is een complex proces. Dat maakt het voor een zelfbouwer aantrekkelijk om een kant en klare cataloguswoning te kiezen. Maar voor de buren, buurt en gemeente èn uiteindelijk de consument is dat niet de topkwaliteit die je graag wilt op een zelfbouwlocatie. Stimuleer de zelfbouwer daarom om een architect in te schakelen. Opnieuw is Enschede een lichtend voorbeeld: zij geven een aanmoedigingssubsidie voor het inschakelen van een architect. Wordt uiteindelijk iedereen gelukkiger van!

Geef me de mooiste plek
Als afsluiter: verkoop niet alleen de weggestopte kavels waar je niets anders mee kunt. Juist ook nu de markt weer aantrekt, vergeet de zelfbouwers niet. Geef ze de mooiste plekken en kijk wat het oplevert. De Amsterdamse grachtengordel – nu op de werelderfgoedlijst van Unecso – is ooit gebouwd door Amsterdamse zelfbouwers, die stuk voor stuk juweeltjes neerzetten.

Dit artikel is opgesteld na een discussiemiddag waaraan de volgende gemeenten hebben deelgenomen: gemeente Albrandswaard (Jelmer Blom), gemeente Enschede (Jacqueline Timmers, Kristel Zissler) gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (Paul Driehuis, Anthon Lodewijks), gemeente Leusden (Mark ter Bals, Lidwine van Exter, Mariska Wolters), gemeente De Ronde Venen (Bert van Nieuwenhuijzen), gemeente Utrecht (Jessica Jansen), gemeente Woerden (Laura Neuteboom, Frank Frijlink), gemeente Zaanstad (Gert-Peter Vos). De discussie werd geïnitieerd en begeleid door De Wijde Blik (Theo Dohle, Suzanne Witteman) en PAS BV (Martijn Kooiman, Virginia Wolswijk).

Bron: http://gebiedsontwikkeling.nu/artikel/14067-de-gelukkige-zelfbouwer